İDRAR KAÇIRMA NEDİR?

Üriner inkontinans (İdrar kaçırma) idrarın tutulamaması ve istemsiz olarak serbest bırakılmasıdır. Kadınlar öksürdüklerinde, güldüklerinde, hapşırdıklarında veya egzersiz yaparken az da olsa idrar kaçırıyorlarsa veya idrara çıkmak istediklerinde tuvalete yetişemiyorlarsa bu sorunla karşı karşıya oldukları söylenebilir.

Bazen, zorlayıcı hareketler esnasında ufak miktarda bir sızıntıyla başlayan idrar kaçırma problemi, tedavi edilmediği takdirde kronik ve şiddetli bir hastalık haline gelerek kadının yaşantısını çok olumsuz etkileyebilir.

Bu sorunu yaşadığı için egzersiz yapmaktan kaçınan, evden çıkmak istemeyen, geceyi tuvaletin kapısında geçiren veya altına bez bağlamayı tercih eden pek çok kadın vardır. 

65 yaş üzeri kadınların %33'ünden fazlasında idrar kaçırma problemi görülür ancak bu sadece yaşlılarda görülen bir problem değildir. Özellikle normal doğum yapmış her yaştan kadında bu problem olabilir.

Genç kadınlarda da düşünüldüğünden daha fazla oranda idrar kaçırmaya rastlanmaktadır. İdrar kaçırma için risk faktörleri hamilelik, doğum, kilo problemi ve ileri yaştır.

İDRAR KAÇIRMA ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

• Stres Tipi

En sık görülen tip budur. İdrar torbasına baskı yapan hareketler (gülme, öksürme, hapşırma, koşma gibi) sonucu idrar kaçırılmasıdır.

Stres tipi idrar kaçırma hamilelik, doğum, kilo alımı, ileri yaş gibi nedenlerle pelvik bölge kaslarının gereğinden fazla esnemesi ve zayıflaması sonucu olur.

Bu bölgedeki destek kasları zayıflayıp idrar torbasını yerinde tutamayınca, idrar torbası aşağıya doğru sarkarak vajinaya baskı yapar. Bunun sonucunda kadın idrar kanalının ağzını kapatan kaslarını sıkamaz ve hareket kaynaklı baskı nedeniyle idrarı kaçırır.

Vakaların %15-80'inde stress inkontinans ile birlikte pelvik organ sarkmaları da görülür. Organ sarkmalarını gidermek için pelvik bölgede yapılan ameliyatlar (özellikle rahimin alınması) bazen daha önce idrar kaçırmayan kadınlarda idrar kaçırmanın başlamasına veya şiddetlenmesine neden olabilir.

• Sıkışma Tipi

Bu, idrar torbasında az miktarda idrar olsa da sık ve ani idrara çıkma isteği duyulması ve çoğu kez tuvalete yetişilememesidir. Bu tip idrar kaçırmada, kaçırılan idrar miktarı daha fazladır.

Sıkışma tipi idrar kaçırma ise idrar torbası kaslarının fazla aktif olmasından (idrar torbasında bir iritasyon, duygusal stres, Parkinson gibi sinir hastalıkları, felç gibi nedenlerle) ve idrarı dışarı itmesinden kaynaklanır.

İdrar torbası fazla aktif olan her kadın idrar kaçırmaz. Ancak bu durum pelvik kas desteğinin zayıf olması ile birleşince idrar tuvalete yetişemeden dışarı akar.

• Karışık Tip

Her iki durumun varlığı ile idrar kaçırma.

İDRAR KAÇIRMA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Cerrahi olmayan tedavi: Amaç, elde olmayan idrar kaçırmaya katılan faktörlerin iyileştirilmesini sağlamaktır. Bu tedavi yöntemi problemi kötüleştiren faktörlerin mesela, kabızlık, şişmanlık, sigara kullanımı, aşırı sıvı alımının önlenmesi gibi ve çoğalmış karın içi basıncını dengelemek için hastanın pelvis tabanı yeteneğini arttırmaya yönelik kaslar ile kadınlık hormonu durumunun düzeltilmesini amaçlar.

KEGEL EGZERSİZLERİ

Pelvis, tıpta leğen kemikleri arasında kalan bölgedir. Doğum sırasında, bebeğin takip edeceği yol burasıdır. Pelvis bölgesinde çok sayıda kaslar vardır.

Bu kasların eğitimi idrar yaparken, bu bölge kaslarının sıkılması ile idrar akımının durdurulması ve bir süre tutulması ile sonra tekrar gevşetilmesi ile olur. Bu işlemi yaparken hangi kasların kasılmasının bu etkiyi sağladığı anlaşılmaya çalışılmalıdır.

Bu kas grupları öğrenildikten sonra, gün boyu 200 kere kasılmalı ve gevşetilmelidir. 5 yavaş, 5 hızlı hareket günde en az 5 kere yapılmalıdır. Hamilelik süresincede en az 3 kez yapılmalıdır ve doğum sonrası da minimum 10 kez yapılmalıdır.

Kegel egzersizleri, özellikle doğum sonrası sık olarak görülen öksürmek, aksırmak, gülmek ile idrar kaçırmayı engellemektedir.

İLAÇLA TEDAVİ

Konunun uzmanı hekimler tarafından karar verilen, mesane gevşetici ilaçların kullanımı buna uygun olan kişilerde fayda sağlamaktadır. 

CERRAHİ TEDAVİ

Gerçek stress inkontinansın tedavisi, cerrahi yöntemlerle yapılan tedavi biçimidir. Bu sorunu düzeltmek için günümüzde uygulanan çeşitli ameliyat tipleri mevcuttur. 

Kadınların İdrar Kaçırma Konusunda Alabilecekleri Önlemler Varmıdır? 

• Çay, kahve gibi kafeinli içecekleri, gazlı içecekleri ve alkolü az tüketmeye özen gösterin
• Kabızlığı önleyen lifli gıdaları beslenmenize katın (kabızlık nedeniyle fazla ıkınma idrar kaçırma riskini artırır)
• Kabızlık gibi öksürmek de idrar kaçırmaya neden olur. Bu nedenle sigarayı bırakın
• Kilo almamaya çalışın, her zaman sağlıklı bir kiloda kalmaya özen gösterin
• Pelvik destek kaslarını güçlendiren Kegel egzersizlerini yapın
• İdrarınızı uzun süre tutmayın, düzenli olarak tuvalete gidin