Kişilerin yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen egzama, farklı meslek grupları, kişilerin günlük alışkanlıkları ve farklı hobilerle uğraşan kişilerde daha sık görülüyor. Peki, egzamadan korunmak için neler yapılmalıdır?

GÜNLÜK ALIŞKANLIKLARIMIZ EL EGZAMASINA NEDEN OLABİLİR

Ellere yerleşimli egzama toplumda oldukça sık görülen bir deri hastalığıdır. Ellerde kuruluk, kızarıklık, kepeklenme, su dolu kabarcıklar ve sulantı ile karşımıza çıkmaktadır.

Deri reaksiyonu geliştirmeye yatkınlık gösteren kişilerin ellerinin çeşitli maddelere maruz kalması sonrasında gelişebilmektedir. Su, kuru hava, sabun, deterjan, kimyasal maddeler, lastik eldivenler, kişisel bakım ürünleri ile aşırı temas sonrasında deride tahriş gelişebilmektedir.

Zararsız görünen bebek ürünleri hatta su bile hastalığın ilerlemesine neden olabilmektedir.

KİŞİLERİN MESLEK VE HOBİLERİ EGZAMA OLUŞUMUNDA ETKEN

Hastalık özellikle kalıtsal olarak deri reaksiyonu vermeye yatkın bireylerde daha sık görülmektedir. Bu kişilerde saman nezlesi, astım ve yiyecek alerjisi öyküsü saptanabilir.

Temizlik ve bulaşıkla yoğun uğraşan kişilerde, işi nedeniyle tahriş ve alerjik maddelere maruz kalan fırın işçileri, kuaförler ve tuğla işçileri gibi meslek sahiplerinde, diş teknisyeni, doktor, hemşire gibi meslek gruplarında, çimento ve boya işi ile uğraşanlarda daha sık olarak görülmektedir.

Kişinin mesleği kadar hobileri de önemlidir. Resim, maket, bahçe işi vb. hobilerle uğraşan kişilerin temas ettiği malzemeler de sorgulanmalıdır. Bazı kişilerde tedavi amacıyla kullanılan kortizonlu kremlere bağlı da gelişebilir.

PATCH (YAMA) TESTİ İLE EGZAMA TANISI

Kesin tanı için doktor tarafından hastadan ayrıntılı bir öykü alınır. Öyküde sorumlu maddelerin değerlendirilebilmesi için patch (yama) testi yapılmaktadır.

Tahriş temas egzamasının tanısı basit olarak derinize hangi maddelerin egzamaya neden olduğunu ve hangi sıklıkta buna yol açtığını bilerek konabilir.

Alerjik temas egzaması tanısı ise Deri ve Zührevi Hastalıklar Bölümü’nde yapılan patch (yama) testleri ile olmaktadır. Standart hazırlanan alerjen maddeler ve hastaların temas ettiği malzemelerden şüphelenilen maddeler küçük yamalar içerisinde hastanın sırtına yapıştırılır.

Bunlar iki gün sonra açılır, doktor ve hemşire hastanın sırtına bakarak hangi maddeye karşı tepki olduğuna karar verir.

Tahriş ve alerjik yanıtın kesinleştirilmesi ve olası uzayan alerjik yanıtların değerlendirilebilmesi için 24-48 saat sonra aynı bölge tekrar değerlendirilir. Ayrıca, ayırıcı tanıda düşünülen hastalıklar öykü, fizik muayene ve çeşitli yöntemlerle araştırılır.

EGZAMADAN KORUNMAK İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Tahriş ve alerjiye neden olan durumlara temasının azaltılması en önemli önlemlerden biridir. Bunun için aşağıdaki uyarılara önem verilmelidir;

• Temizlik, bulaşık, çocuk bakımı gibi işlerde yardımcı desteği veya bulaşık ve çamaşır makinesi kullanılmasıdır.
• Kısa süreli profilaktik eldiven kullanımı önemlidir. Uzun süre eldiven kullanımının terlemeyi artırabileceği unutulmamalıdır. Eldiven içine pamuklu eldiven giyilmesi uygun olacaktır.
• Doktor önerirse bariyer ve nemlendirici kremler sürülmelidir.
• Saç şampuanlama sırasında kısa süre ile eldiven giyilmesi zayıf iritan maddelerin deriye olumsuz etkisini azaltacaktır.
• Tuvalet temizleme gibi uygulamalar sırasında deterjan ile ellerin temasın kesilmelidir.
• Ellerin parfümsüz sabunla yıkanması önerilmelidir.
• Domates, portakal, limon gibi maddelerle doğrudan el teması engellenmelidir.
• Saç boyama sırasında olası alerjenlerden kaçınılması ve korunulması önemlidir.
• Sıcak veya soğuk su yerine ellerin ılık su ile yıkanması daha uygundur.
• İş yaparken yüzüklerin çıkarılması yüzüklerin altında kalabilecek iritan maddeleri azaltacaktır.
• Resim, çiçek maket vb. gibi hobileriniz varsa bu işlemler sırasında kullandığınız maddeler sorgulanmalıdır.
• Eğer mesleki nedenli bir egzama düşünülüyorsa kısa süreli meslek değişikliği kalıcı bir sorun varsa hekimlerin önerisi ile meslek değişikliği gündeme gelebilir.