PANİK ATAK NEDİR?

Yapılan araştırmalarda dünyada pandemi ile birlikte özellikle ruhsal bozukluklarda artış gözlenmiştir. Eve kapanmalar, sosyal ortamlara girememe ve toplu etkinliklerin pandemi tedbirleri çerçevesinde kısıtlanması ruh sağlığımızı olumsuz yönde etkilemiştir. Salgınla birlikte daha önce psikiyatrik belirtilerle ile taşınşmayan bireylerde anksiyete ve depresyon ile tanışma ya da daha önce bu tanılara sahip olan kişilerde belirtilerin artması görüşmüştür.

Özellikle anksiyete olarak tanımlanan korku benzeri durum yaşayan çoğu kişi bu durumu normalleştirmeye çaba sarf etse de bireyin işlevselliğinde düşüş yarattığında bir psikiyatrist tarafından değerlendirilmesi gerekir. Diğer psikiyatrik bozukluklarda da olabilen panik ataklar;

• Beklenmedik zamanla gelen ölüm korkusu
• Kontrolünü yitirme korkusu
• Kendine yabancılaşma
• Gerçekdışı hissetme
• Çarpıntı
• Terleme
• Titreme
• Boğulma hissi
• Daralma
• Göğüste sıkışma veya ağrı
• Bulantı
• Karın ağrısı
• Kusma
• Baş dönmesi
• Sersemlik
• Düşecek veya bayılacak gibi olma
• Uyuşma
• Karıncalanma
• Üşüme
• Sıcak-soğuk basmaları
• Sık idrara çıkma
• Kan basıncı yükselmesi gibi fiziksel belirtileri de içerebilen bir tablodur.

Bu atak özellikle beklenmedik zamanda gelmesi ve çok yüksek şiddette oluşup; 5-10 dakikada yatışan bir durumdur. Kişiler genelde kalp krizi geçirdiklerini düşünerek acil servise başvurur. en büyük korkuları bu atak sırasında ölecek, inme inecek veya delirecek olmadır. Bu atak her durumda, her yerde hatta uykuda bile gelebilir. Panik nöbet geleceğine dair duyulan korkuya beklenti anksiyetesi denir. Panik atak gelmesine dair kaygılı olan kişiler genelde güvendikleri kişilerle birlikte dışarı çıkar veya kullanınca rahatladığı ilaçları yanına alırla.

Bu davranışlar güvenlik tedbiri olarak tanımlanırken; bireyler panik atak yaşayabileceği ortamlara girmezlerse kaçınma davranışından söz edilir. Yenileyen beklenmedik panik nöbetlerle karakterize en az 1 ay süren beklenti kaygısı ve kaçınma davranışları da bulunuyorsa panik bozukluktan söz edilir.

Panik bozuklukta beklenti kaygısı ve fobik kaçınma bulunur. İlk panik atakların çoğunda yakın zamanda bireyi etkileyen bir stresör bulunur. Genelde aileden birinin vefatı, ayrılık, maddi kayıp gibi sebeplerle tetikleyebilir. Ancak sonraki panik atakların geliş zamanı herhangi bir dış tehlike yokken olabileceği gibi, kestirilebilen durumlarla sınırlı değildir.

PANİK ATAK TEDAVİSİ MÜMKÜNMÜ?

Tedavide hem psikoterapi hem de psikofarmakolojik ajanlar ayrı ayrı veya birlikte uygulanabilir. Psikoterapi, düşünce, duygu ve davranışları konuşma yolu ile etkiyerek ilaç tedavisi gibi beyin üzerinde değişiklikler yaparak iyileştirme-değiştirme meydana getiren uygulamalardır. Psikoterapi olarak bilişsel davranışçı terapi, davranışçı terapiler, destekleyici ve psikoanalitik psikoterapiler uygulanabilir.

Psikofarmakolojik ajanalar olarak antidepresan ve anksiyete giderici tedaviler öne çıkmaktadır. Antidepresan tedavisi herhangi bir bağımlılık durumu yapmaz. Anksiyete giderici ilaçlar da hekim kontrolünde kısa süreli kullanıldığında bağımlılık riski bulunmaz.

Öncelikle kişilerde psikolojik sorunlar bulunuyorsa önce bir psikiyatrist tarafından muayene edilerek herhangi bir bozukluk varsa tanısı konulmalı ve gereken tedavi protokolü uygulanmalıdır. Hekim psikoterapi için klinik psikoloğa yönlendirebilir veya kendisi de uygulayabilir. Kişinin işlevselliğini tekrar normale getirmek ve nüksü engellemek amaciyla terapi ile ilaç tedavisinin birlite uygulanması daha umut vaadetmektedir.

Panik ataklar sizi de etkiliyorsa öncelikle psikiyatrist muayenesi gerekir. Ruh ve beden sağlığı bir bütündür. Ruh sağlığınızı görmezden gelmeyin.

PANİK ATAK TANISI NASIL KONULUR?

Panik bozukluk tanısı düşünüldüğünde özellikle vücuttaki otonomik belirtileri tetikleyen fiziksel durumlardan da ayırt edilmesi gerekir. Feokromasitoma, hipertroidi, mitral kapak prolapsusu, paroksismal atrial taşıkardi gibi çarpıntı ile syreden durumlar göz önünde bulundurulmalıdır. Öte yandan yaygın anksiyete bozukluğu ve fobik bozukluklardaki paranoid psikoz ve şizofreni gibi tuhsal bozukluklarda da panik ataklar gelişebildiği unutulmamalıdır. Panik bozukluk bazen depresyon, obsesif kompulsif bozukluk ve bipolar duygudurum bozukluğu gibi ruhsal bozukluklarla birlikte bulunabilir.