KARACİĞER NAKLİ
İLAÇ KULLANIMI
Size başlanan ve vücudunuzun karaciğeri reddetmesini engelleyen immunsüpresif ilaçları önerilen dozda, hergün aynı saatte ve aynı şekilde kullanınız.
TEMİZLİK & HİJYEN
Karaciğer nakli olan hastalar bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullandıkları için özellikle kişisel hijyenlerine dikkat etmek zorundadılar. Düzenli duş alma, el ve vücut temizliğine özen gösterme ve diş fırçalama son derece önemlidir. Kalabalık ortamlarda maske takılması önerilmektedir.
BESLENME & DİYET
Karaciğer nakli sonrası aşırı kilo almaktan kaçınılmalıdır. Bunun için düzenli kilo takibi yapılmalıdır. Aksi takdirde yeni karaciğeriniz yağlanabilir ve fonksiyon kaybı yaşanabilir. Taburculuk sonrası özellikle erken dönemde şeker ve tuzdan uzak durulmalıdır. Günlük ortalama 2 litre sıvı alınmalıdır.
EGZERSİZ
Taburculuk sonrası erken dönemde tempolu yürüyüş başlanabilecek en uygun egzersiz yöntemidir. Bu dönemde ağır egzersizlerden kaçınmak gerekir. Sağlık durumunuz yerindeyse 6. aydan sonra yüzme gibi egzersizlere başlanabilir.
ARAÇ KULLANMAK
Taburculuk sonrası 1. aydan sonra araba kullanmanız daha uygun olacaktır.
SEYAHAT
Taburculuk sonrası yurtiçinde ya da yurtdışına seyahat etmenizi engelleyecek bir durum yoktur. Seyahatleriniz sırasında unutmamanız gereken en önemli şey yanınıza yeterince ilaç almak olacaktır.
CİNSEL FAALİYET & ÜREME
Karaciğer nakli sonrası 3. aydan itibaren cinsel faaliyetlere tekrar başlanabilir. Karaciğer nakli sonrası ilk 1 yıl hamililik önerilmez. Sonraki dönemlerde doktorunuzun takibi altında olmak şartıyla hamile kalabilirsiniz.
AŞILAR
Canlı (Atenüe) aşıların yapılması kesinlikle yasaktır.
EV HAYVANLARI & BİTKİLER
Aşılı evcil hayvanlarla temas etmekte herhangi bir sakınca yoktur. Toprakla uğraşılırken mutlaka eldiven kullanılmalıdır.
ALKOL & SİGARA KULLANIMI
Karaciğer naklinden sonra alkol ve sigara kesinlikle yasaktır.
BÖBREK NAKLİ
BÖBREK NAKLİ NEDİR?
Böbrek nakli, hastanın fonksiyonlarını yitirmiş böbreklerinin yerinde bırakılarak vücutta başka bir bölgeye yeni bir böbrek yerleştirilmesi ameliyatıdır. Hastanın kendi böbrekleri ancak taş ve kistik hastalığa bağlı enfeksiyon riskinin arttığı durumlarda çıkarılmaktadır.
Böbrek yetmezliğinin bilinen en iyi tedavi şekli hiç şüphesiz böbrek naklidir. Böbrek nakli sonrası hastaların yaşam kalitesi ve konforu ileri derecede artmaktadır. Yine böbrek nakli yapılan hastalarda diğer tedavi yöntemlerine (Hemodiyaliz ve periton diyalizine) göre hasta ömrünün üç kat fazla olduğu bilinmektedir. Böbrek naklinde organ beyin ölümü gerçekleşmiş kadavra vericiden ya da böbreğin birinin alındığı canlı vericiden temin edilmektedir.
CANLI VERİCİDEN BÖBREK NAKLİ
Tamamen sağlıklı 18 yaşından büyük bir kişinin kendi özgür iradesi ile gönüllü olup böbreğinin birinin alınması ile yapılmaktadır. Bu ameliyatın yapılabilmesi için alıcı ve verici hastalar arasında 4. dereceye kadar kan ve kayın akrabalığının olması, akraba dışı hastalarda ise il sağlık müdürlüklerinden etik kurul onayının alınması gerekmektedir.
KADAVRA VERİCİDEN BÖBREK NAKLİ
Beyin ölümü gerçekleşmiş bir hastanın ailesinin organları bağışlaması ile yapılmaktadır.
BÖBREK NAKLİ KİMLERE YAPILIR?
Böbrek nakli son dönem böbrek yetmezliği nedeniyle halen diyaliz tedavisi başlanmamış hastalara uygulanabilir. Preemptif böbrek nakli hastanın diyalize girmeden yapılan böbrek naklidir. Hesaplanan Gromeruler Filtrasyon Hızı 20 ml/dk'nın altında ve son 6-12 aylık takip süresinde böbrek fonksiyonlarında ilerleyici bozukluk olması durumunda yapılabilir.
Akla takılan en büyük soru hangi hastalarda böbrek nakli sonrası sorun yaşanma ihtimalinin yüksek olduğudur. Örnek: İleri yaş hastalara böbrek nakli yapılması kesin bir kontrendikasyon değildir. Hastanın kronolojik yaşından ziyade fizyolojik yaşı ve performansı önem arz etmektedir.
Yine Vücut kitle indeksi (BMI) 35 kg/m'nin üzerinde olan hastalara yapılan böbrek nakli sonrası takılan organda fonksiyon görmede gecikme olabileceği unutulmamalıdır. Bu yüzden obez olan hastalara nail öncesi kilo vermeleri önerilmektedir.
Son dönem böbrek yetmezliğine yol açan şeker ve tansiyon hastalığı gibi sistemik hastalıklar genellikle böbrek nakline engel teşkil etmezler. Böbrek dışı hastalıklar karar vermede daha önemlidirler.
Alıcı adayının viral, bakteriyel veya fungal kaynaklı aktif bir enfeksiyonu olmamalıdır. Kanser öyküsü olan hastalar ancak başarılı bir kanser tedavisi sonrası lietratürde belirtilen kansersiz geçirilmiş bir zaman sonrası nakli olabilirler.
Bu süre kanserin tipine bağlı olarak değişmektedir. Çok ileri evre akciğer hastalığı, kalp hastalığı ve diğer sistemik hastalıkları olan hastalara ancak böbrek nakli önerilmez ya da böbreğin birinin alındığı canlı vericiden temin edilmektedir.
