Gluten hassasiyeti, birçok kişinin yaşadığı ancak sıklıkla fark edilmeyen bir sağlık sorunudur. Gluten, tahıllarda bulunan bir protein kompleksidir. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda doğal olarak bulunur. Bazı kişiler, gluteni sindiremez veya tolere edemez ve bu da çeşitli semptomlara yol açar.

GLUTEN HASSASİYETİ NEDİR?

Gluten hassasiyeti, gluteni sindirememe veya tolere edememe durumunu tanımlar. Normal şartlarda, vücut gluteni sindirmek için enzimler üretir. Ancak bazı kişilerde, enzimler yeterli miktarda üretilemez veya gluteni tam olarak sindiremez. Bu nedenle, gluten tüketimi sonrasında çeşitli semptomlar ortaya çıkar.

GLUTENİN VÜCUTTAKİ ROLÜ

Gluten, tahıllarda bulunan bir protein kompleksidir ve yiyeceklerin yapısını korumak için önemli bir rol oynar. Ayrıca, gluten, bazı besinlerde bulunan nişastanın sindirilmesine yardımcı olabilir.

GLUTEN HASSASİYETİNİN BELİRTİLERİ

Gluten hassasiyeti olan kişiler çeşitli sindirim sorunları, cilt problemleri ve genel bir halsizlik hissi yaşarlar. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Gluten hassasiyetinin yaygın belirtileri:

• Karın ağrısı ve şişkinlik
  
• İshal veya kabızlık
  
• Bulantı ve kusma
  
• Cilt problemleri (egzama, sivilce, kızarıklık)
  
• Baş ağrısı ve migren
  
• Yorgunluk ve halsizlik
  
• Kas ve eklem ağrıları
  

GLUTEN HASSASİYETİ İLE ÇÖLYAK HASTALIĞI ARASINDAKİ FARK

Gluten hassasiyeti ve çölyak hastalığı benzer semptomlara sahip olsa da, bu iki durum arasında bazı önemli farklar vardır.

Gluten hassasiyeti, gluten tüketimi sonrasında ortaya çıkan semptomlara neden olurken, çölyak hastalığı bağışıklık sistemi tarafından gluteni bir tehdit olarak algılaması sonucu ortaya çıkar.

Çölyak hastalığı, bağırsaklarda kalıcı hasara ve besin emilim sorunlarına yol açabilirken, gluten hassasiyeti genellikle bağırsaklarda kalıcı hasara neden olmaz.

GLUTEN HASSASİYETİNİN TEDAVİSİ

Gluten hassasiyeti olan kişiler, gluten tüketiminden kaçınarak semptomları kontrol altında tutabilirler. Glutensiz bir diyet takip etmek, çoğu kişi için etkili tedavi seçeneğidir.

Glutensiz diyet, buğday, arpa, çavdar ve gluten içeren diğer tahıllardan kaçınmayı gerektirir. Bunun yanı sıra, bazı kişiler için gluten enzim takviyeleri de faydalı olabilir. Ancak, herhangi bir tedavi seçeneğini uygulamadan önce bir uzmana danışmalısınız.

GLUTENSİZ DİYET NASIL UYGULANIR?

Gluten içermeyen bir diyet takip etmek, başlangıçta zor olabilir, ancak zamanla daha kolay hale gelir. Glutensiz diyet için bazı ipuçları:

• Et, balık, yumurta, süt ve süt ürünleri, sebzeler, meyveler, pirinç ve mısır gibi doğal olarak glutensiz olan gıdaları tercih edin.
  
• Etiketleri dikkatlice okuyun ve gluten içeren tahılların listesini öğrenin.
  
• Glutensiz alternatifleri tercih edin. Glutensiz ekmek, makarna ve un gibi ürünler mevcut.
  
• Restoranlarda yemek yerken, gluten içermeyen seçenekleri sormaktan çekinmeyin ve aşçıyla iletişim kurun.
  
• Evde pişirme yaparken, gluten içermeyen tarifleri kullanın ve gluten içeren malzemeleri değiştirin.
  

GLUTEN HASSASİYETİ VE DİĞER SAĞLIK SORUNLARI

Gluten hassasiyeti, bazı kişilerde başka sağlık sorunları ile ilişkili olabilir. Örneğin, irritabl bağırsak sendromu (IBS), gluten hassasiyeti olan insanların sıklıkla yaşadığı bir sindirim sorunudur. Ayrıca, gluten hassasiyeti de bazı cilt rahatsızlıkları ve otoimmün hastalıklarla ilişkilendirilebilir. Bu nedenle, gluten hassasiyeti olan insanların diğer sağlık sorunları açısından da değerlendirmeleri önemlidir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

• Gluten hassasiyeti nasıl teşhis edilir?

Gluten hassasiyeti genellikle belirtilere dayalı olarak teşhis edilir. Doktorunuz semptomlarınızı değerlendirebilir ve bazı kan testlerini isteyebilir.

• Gluten hassasiyeti ve çölyak hastalığı arasındaki fark nedir?

Gluten hassasiyeti, gluten tüketimi sonrasında ortaya çıkan semptomlara neden olurken, çölyak hastalığı gluteni bir tehdit olarak algılayan bağışıklık sistemi nedeniyle ortaya çıkar.

• Gluten hassasiyeti olan kişiler hangi gıdalardan kaçınmalıdır?

Gluten hassasiyeti olan kişiler buğday, arpa, çavdar ve gluten içeren diğer tahıllardan kaçınmalıdır. Ayrıca bazı kişilerde gluten içeren soslar, soslar ve hazır gıdalar da hassasiyete neden olabilir.

• Gluten hassasiyeti tedavi edilebilir mi?

Gluten hassasiyeti tedavi edilemez ancak semptomlar gluten tüketiminden kaçınarak kontrol altında tutulabilir. Glutensiz bir diyet takip etmek, çoğu kişi için etkili tedavi seçeneğidir.