Havuz Sistiti Nedir?
Sistit Bir İdrar Yolu Enfeksiyonudur. Kadınların idrar yolları erkektekinden farklı olarak dışarıya kısa bir kanalla açılır. Bu nedenle dışarıdan mikropların girmesi daha kolaydır. Aslında vücudun dış kısmında yani vaginal bölgede genital flora denilen; belirli oranda iyi ve kötü mikropların barındığı bir ortam bulunmaktadır.
Bu flora dış kapı nöbetçisi gibi kötü mikropların içeri girmesine engel olur. İdrar kesesinde ise normalde mikrop bulunmaz yani bu bölge sterildir. Dış ortamda bulunan bu mikropların idrar kesesine girmesi ve çoğalması enfeksiyona (sistite) neden olur.
Özellikle genital bölgedeki tahrişler buradaki mikropların idrar kanalına girmesi kolaylaştırır. Ayrıca vücut direncinin azaldığı durumlar da enfeksiyona yatkınlığı artırabilir.
SİSTİTE NEDEN OLAN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Kötü genital temizlik
İdrar akımının engellendiği durumlar (üriner sistemde taş, tümör veya sonda gibi yabancı cisim bulunması)
Hamilelik
Nörolojik olarak mesanenin boşalamaması
Şeker hastalığı
Yaşlılık
Düzensiz cinsel ilişki (sistit yeni evlilerde daha sık görülür ki, buna ‘balayı sistiti’ denir)
Menopoz dönemi
Erkeklerde prostat ve üretra hastalıkları
SİSTİTİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Dizüri (idrar yaparken yanma, sızı, ağrı)
Pollaküri (sık idrara çıkma) ve az idrar yapma
Acil idrar yapma hissi
Tam boşalamama hissi
Kötü kokulu ve bulanık idrar
Disparoni (cinsel ilişki sırasında ağrı duyulması)
Kasıklarda ve göbek altında ağrı olması
Hematüri (idrarda kan olması)
SİSTİTİN TANISI NASIL KONULUR?
Sistitin tanısında en önemli bulgu anamnezdir. Hastaların çoğunda yukarıda bahsedilen şikayetlerden birçoğu vardır. Bu şikayetlerle gelen bir hastaya ilk yapılacak tetkik, idrarın mikroskobik incelenmesidir. Sistitli bir hastanın idrarında alyuvarlar, akyuvarlar ve bakteriler görülmelidir.
Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanımlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistite sebep olan birincil bir hastalık düşünülüyorsa hastaya üriner ultrason, İVP (ilaçlı böbrek filmi) ve sistiskopi (ışıklı bir aletle mesaneye bakma işlemi) de yapılabilir.
Sistit ve altta yatan neden tedavi edilmezse, kronikleşebilir ve hastayı zayıf ve bitkin bırakabilir.
EN ÖNEMLİ BELİRTİ YANMA VE SIZI
İdrar yolları enfeksiyonunun en önemli belirtileri arasında idrar yaparken yanma ve sızı, sık idrara çıkma, bazen idrardan kan gelmesi, ağrının kasıklara ve makat kısma yayılması, ateş, terleme, yorgunluk, kusma ve bulantı, idrarın kötü kokulu olması, ilişki esnasında hissedilen ağrı olarak karşımıza çıkmasıdır.
Sistit tedavisinde dikkat edilmesi gereken noktalar:
Tuvalet Hijyenine Dikkat
Sistitin en sık görülen sebebi mikrobik enfeksiyonlardır. Bunlar içerisinde de en sık görülen bakteri türü büyük abdest içerisinde bulunan E. Coli (Escheriacia Coli) dediğimiz mikroorganizmadır.
Bu mikroorganizma kalın bağırsakta ve makatta bulunduğu zaman hastalık yapmaz ama vajina ya da mesane mukozasına bulaşırsa hastalık yapar. Bu bulaşma genelde tuvalette taharetlenirken meydana gelir.
Taharetlenme önden arkaya doğru yapılmalı, arkaya sürülen el sabunla yıkanmadan ve dezenfekte edilmeden ön tarafa dokunulmamalıdır. Ayrıca arka tarafın silindiği tuvalet kağıdı ile ön taraf silinmemelidir.
Temiz Olmayan Yerde Yüzmeyin
Sistitin diğer sık görülen sebebi temiz olmayan havuzlarda veya denizde yüzülmesidir. Böylece su içerisindeki mikroorganizmalar kolayca idrar yoluna oradan da mesaneye ulaşır.
Ayrıca havuz suyu içerisindeki bir takım kimyasal maddeler de mikrobik olmayan sistite sebep olabilirler. Bunlar; havuz suları içerisine atılan havuz suyunda mikrop barınmasını önleyici, suyun yosunlaşmasını önleyici ve suyun berrak görünmesi sağlayıcı bir takım kimyasallardır.
Havuz suyundaki bu kimyasal maddeler havuza giren bayanların idrar yolu vasıtasıyla mesanesine kadar ulaşabilirler. Veya denize girildiğinde deniz suyunun içerisindeki tuz, küvette yıkanırken küvet içindeki suya atılan banyo köpükleri veya şampuanlar da aynı şekilde etki edip mikrobik olmayan sistite sebep olabilirler.
Bol Su İçin
Yeteri kadar su içilmemesi de sistite sebep olan etkenlerdendir. Günde iki buçuk litre su içmek sistitten korunmada çok önemlidir. Çok su içme neticesinde çok idrar yapılır ve atılır. Bu yerleşmeye çalışan bakterilerin ve mesaneye kadar ulaşan kimyasalların atılmasını sağlar.
Islak Mayo İle Oturmayın
Tedavi edilmeyen genital akıntılar ve kabızlık, ıslak mayo ile durmak, pamuklu yerine sentetik içeriği fazla olan iç çamaşırı kullanmak, dar pantolon giymek, üretrada darlık olması, mesanede taş bulunması da sistite sebep olan etkenlerdendir.
İdrarınızı Tutmayın
Deniz ve havuzdan çıktıktan sonra ıslak mayoyla kalınmamalı. Çünkü genital bölgenin uzun süre nemli kalması bakterilerin üremesini kolaylaştırıcı ortam yaratacaktır. Bol miktarda sıvı tüketin. İdrarınızı tutmayın ve sık idrara çıkın.
Böylece mesanedeki bakteriler de dışarıya atılmış olur. Naylonlu ve dar iç çamaşır kullanmak yerine pamuklu çamaşırları tercih edin.
Tedavi Edilmeyen Sistit Kronikleşebilir
Tedavi edilmeyen sistitler ilerler ve kanamalı sistit haline gelir. Bu sistitin daha ağır bir formudur. Bununla beraber mesane içerisindeki mikroorganizmalar zamanla böbreklere ulaşır. Enfeksiyon ajanları böbreğe ulaştığında tablo çok daha ciddi seyreder.
Enfeksiyonun böbreklere ulaşmasına piyelonefrit denir. Piyelonefrit ürolojik aciller içerisinde kabul edilen bir hastalıktır. Bu hastalarda yüksek ateş, terleme, titreme halsizlik başlar ve hasta yatağa bağlanır.
Piyolonefrit gelişen hastaların hastaneye yatırılması iğne ve serumlarla tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmeyen sistitlerde ikinci bir sorun hastalığın kronikleşmesidir.
Kronik sistitte mikroorganizmalar mesane mukozasına (mesanede idrarın temas ettiği en iç tabaka) iyice yerleşirler. Kronik sistitte belirtiler daha hafiftir ancak kronik sistitlerin tedavisi daha zordur. Kronik sistitli olgularda nüks ihtimali fazla olduğundan bu hastaların daha uzun süreli antibiyotik tedavisi alması gerekir.
