KARPAL TÜNEL SENDROMU NEDİR?
Karpal tünel sendromu el bileği ve eli etkileyen bir hastalıktır. El parmaklarının hareket ve hissinin sağlanmasında önemli bir rolü bulunan ve median sinir olarak isimlendirilen yapının el bileği hizasında sıkışmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur.
Median sinir el bileğinin iç kısmında parmakları hareket ettiren 9 adet tendon ile beraber karpal tünel denen dar bir boşluk içinden geçer ve başparmak, işaret parmağı ve orta parmağının tümünü ve yüzük parmağının iç yüzünün dış yarısının hissetmesini sağlamaktır.
Ayrıca parmakların ince bir takım hareketleri yapmasını sağlayan kasların çalışmasında da rol alır. Sinirin karpal tünel içinde bir şekilde uzun süreli basınca maruz kalması karpal tünel sendromuna neden olur. Sinir sıkışmaları içinde en sık görülen rahatsızlıktır.
- Geceleri ellerde ortaya çıkan, zaman içinde giderek şiddetlenen uyuşmalar
- Uykudan uyandıran elden kola ve omuza yayılan ağrılar
- Baş parmak, işaret parmak ve orta parmakta elektrik çarpma hissi
- Avuç içindeve parmaklarda his kaybı
KARPAL TÜNEL SENDROMU NASIL TEŞHİS KONULUR?
Tanı, şikayetlerin ayrıntılı öyküsü ve bu duruma yol açacak diğer nedenlerin araştırılmasıyla konulur. Boyun fıtığı ve kireçlenmesi tanısı konan hastaların bir kısmında, el bilek kanalı hastalığı da mevcut olup, bu duruma çift darlık adı verilir.
Hem boyunda omurilik ve sinir kökü sıkışmıştır, hem de el bileği kanalı darlığı mevcuttur. Boyun MR’ı ve ENMG (sinir elektrosu) tetkikleri yapılarak tanı kesinleşir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Karpal tünel sendromunun belirtilerinin hafif olduğu durumlarda, yaptığınız bazı hareketleri değiştirmeniz faydalı olabilir. Eğer uyguladığınız bir faaliyetin, semptomlarınızı kötüleştirdiği fark ederseniz bu aktiviteyi daha az yapmayı tercih edebilirsiniz.
Ayrıca geceleri bileğinizin düz durmasını sağlayacak uzman tarafından tavsiye edilen bir bandaj kullanabilirsiniz. Ellerinizi esnetmeniz ve güçlendirmeniz de yararlı olabilir. Eğer uygulanan tedavi yöntemlerine rağmen semptomlarınız devam ederse doktorunuz ilaçlı tedavi uygulayabilir ya da karpal tünel sendromuna sebep olan rahatsızlıkları tedavi eder.
Ameliyat, karpal tünel sendromunu tedavi etmek için uygulanan bir diğer yöntemdir. Hareket kabiliyetinin kısıtlandığı veya karpal tünel sendromunun, medikal tedavilere rağmen geçmediği durumlarda uygulanabilir.
Ameliyat işleminde karpal tünelin üst tabakasını oluşturan ligament kesilerek, tünelin içinde daha fazla yer açılır ve median sinir üstündeki baskı azaltılmış olur. Ameliyat, genellikle faydalı olan bir tedavi yöntemidir.
Durumunuz erken teşhis edilirse semptomların düzelmesi sağlanabilir ve median sinirde oluşabilecek kalıcı hasarlar önlenmiş olur.
KARPAL TÜNEL SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Geceleri ellerde ortaya çıkan ve zaman içinde giderek şiddetlenen uyuşmalar ve ağrılar.
- Uykudan uyandırcak kadar kötü olabilir ve kola, omuza yayılabilir.
- Avuç içinde ve parmaklarda his kaybı veya elektrik çarpması hissi. Özellikle baş, işaret ve orta parmaklarda görülür.
- Elde kuvvet kaybı, tutamama, tutulan şeyleri düşürme.
- Eli sallamakla bu ağrıların hafiflemesi.
KARPAL TÜNEL SENDROMU KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Daha çok kadınlarda ve 40-60 yaş arasında daha sık görülür. Daktilo, klavye kullanmak, şişmanlık veya el ve el bileğine sürekli yük binen işlerde çalışanlarda daha sık görülür.
Ayrıca şeker hastalığı, romatoid artrit, hipotroidi, aşırı şişmanlık, gut gibi diğer başka problemlerin etkisiyle de ortaya çıkabilir. Gebelik döneminde vücud sıvılarının artması karpal tünel içinde basınç artışına bu da geçici olarak karpal tünel sendromu belirtilerinin oluşmasına yol açabilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMUNDA RİSK FAKTÖRLERİ VE YAŞAM TARZININ ETKİSİ
Karpal tünel sendromunun ortaya çıkmasında genetik faktörler kadar günlük yaşam alışkanlıkları da önemli bir rol oynar. Özellikle bilgisayar başında uzun süre çalışan kişiler, işi gereği tekrarlayıcı el hareketleri yapanlar, titreşimli el aletleri kullananlar veya bileği sürekli bükülü tutan meslek gruplarında bu rahatsızlığın görülme riski artar.
Bilgisayar faresi veya klavye kullanımında el bileğini yukarıda tutmak, uzun süreli bilek desteği kullanmamak ya da sert zeminlerde çalışmak median sinirin sıkışmasına uygun ortam hazırlayabilir. Bu da zaman içinde karpal tünel sendromu belirtilerinin başlamasına sebep olabilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMUNDA GÜNLÜK HAYATTA YAPILABİLECEKLER
Erken evrede teşhis konulduğunda evde uygulanabilecek bazı basit yöntemler karpal tünel sendromu belirtilerini hafifletebilir. Örneğin:
- Bilek Bandajı Kullanımı: Gece boyunca bileğinizi düz konumda tutan ateller veya bandajlar median sinir üzerindeki baskıyı azaltabilir.
- Soğuk Kompres: Bileğinizde oluşan şişliği azaltmak için günde birkaç defa kısa süreli soğuk kompres uygulamak faydalı olabilir.
- Bilek ve Parmak Egzersizleri: Kasları güçlendiren ve esneten basit egzersizler sinir sıkışmasını hafifletebilir ve hareket kabiliyetini artırabilir.
- Ara Vermek ve Doğru Pozisyon: Bilgisayar başında çalışırken sık sık ara vermek, bileğin bükülmesini engelleyen fare altlıkları kullanmak uzun vadede koruyucu etki gösterebilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMUNDA CERRAHİ TEDAVİ SONRASI İYİLEŞME SÜRECİ
Karpal tünel sendromu tedavisinde cerrahi yöntem, özellikle ilerlemiş veya diğer tedavilere cevap vermeyen hastalarda oldukça başarılı sonuçlar vermektedir. Ameliyat sonrası süreçte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır:
- İstirahat ve Bandaj Kullanımı: Cerrahinin ardından bileğin bir süre dinlendirilmesi, fazla yüklenilmemesi gereklidir.
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Ameliyat sonrası kas gücünün geri kazanılması için doktorunuz genellikle fizik tedavi önerebilir.
- Doğru İş Alışkanlıkları Geliştirme: Tedavi sonrası eski alışkanlıklara dönülmesi, rahatsızlığın tekrar etmesine yol açabileceğinden, bileği uygun pozisyonda tutmayı ve ergonomiye dikkat etmeyi unutmamak son derece önemlidir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU İLE KARIŞTIRILAN DİĞER HASTALIKLAR
Karpal tünel sendromu özellikle el ve kol ağrılarının sık görüldüğü nörolojik veya ortopedik hastalıklarla karıştırılabilir. Bunlar arasında:
- Boyun fıtığı
- Dirsek siniri sıkışmaları (Kubital Tünel Sendromu)
- Diyabetik nöropati
gibi durumlar yer alır. Bu nedenle kesin teşhis için bir uzmana başvurulması ve uygun tetkiklerin yapılması şarttır.
ÖZETLE
Karpal tünel sendromu erken teşhis edildiğinde hem medikal hem de günlük yaşam düzenlemeleriyle başarılı şekilde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Şikayetlerinizin ilerlemesine izin vermeden bir uzmana başvurmak, sinirde geri dönüşü olmayan hasarların oluşmasını önlemek adına büyük önem taşır. Uygun tedavi yaklaşımlarıyla yaşam kaliteniz artabilir ve el fonksiyonlarınız eski sağlığına kavuşabilir.
