KALP ÇARPINTISI (TAŞİKARDİ) NEDİR?
Hayli sık rastlanan bir rahatsızlık olan kalp çarpıntısı, genellikle tek başına altta yatan çok kritik bir kalp hastalığına işaret etmez. Ancak çarpıntı önemli bir hastalığın habercisi olabilir. Kişinin kalp atışlarını rahatsız edici şekilde hissetmesine çarpıntı adı verilir. Normal şartlar altında her dakika 60 ila 100 kez atan kalbimiz fiziksel aktivite veya heyecan halinde dakikadaki atım sayısını 150’ye kadar yükseltebilmektedir. Kalp atışlarının çok küçük bir yüzdesinin bile “normal dışı olarak fark edilişi” kendisini çarpıntı olarak gösterebilir. Kalp çarpıntısı oldukça sık rastlanan bir rahatsızlıktır ve genellikle kalp çarpıntısı tek başına altta yatan çok kritik bir kalp hastalığına işaret etmez. Çarpıntını altında yatan en sık nedenler tiroid bezi hastalıkları, kansızlık, infeksiyon hastalıkları, günlük hayatta yaşadığımız endişe ve strestir. Özellikle kalp çarpıntısı ile birlikte göğüs ağrısı, şiddetli nefes darlığı veya bayılma atakları yoksa genellikle çarpıntı çok kritik bir hastalığa işaret etmez fakat bahsedilen bulgular var ise mutlaka bir kardiyoloji hekimine başvurulmalıdır.
Günlük bazı beslenme alışkanlıklarımız (kafein içeren enerji içecekleri, aşırı kahve ve alkol tüketimi de çarpıntıya neden olabilir. Bunun yanında eczaneden reçetesiz de alabildiğimiz grip ilaçları, bazı antibiyotikler, tirod hormon ilaçları ve bazı depresyon ilaçları da kalpte hiç bir sorun olmadığı halde çarpıntıya neden olabilir.
Genellikle kalpte ritim bozukluğu olması durumunda çarpıntı hissederiz; ancak bazen kalp ritmi tamamen normal olduğu halde bile çarpıntı hissedebiliriz. Dahası kalbimizde ritim bozukluğu olmasına karşın çarpıntı hissetmeyebiliriz. Bu nedenle çarpıntı ile ritim bozukluğu eşanlamlı değildir.
MASUM BİR ÇARPINTI İLE KALP RİTİM BOZUKLUĞU NASIL AYIRT EDİLİR?
Hastada sık çarpıntı nedenlerini elemek için ilk etapta tam kan sayımı, guatr testleri ve kan elektrolit düzeylerine bakılır. En basit ve ucuz teşhis yöntemi ise çarpıntı sırasında çekilen elektrokardiyogramdır (EKG). Kısa süreli çarpıntı ataklarını EKG ile yakalamak mümkün olmadığında ise 24 saat boyunca kalp atışlarını kaydeden 24 saatlik EKG (Holter EKG) takılır ve ritim bozukluğunun teşhisi konur.
24 SAATLİK RİTİM HOLTER EKG CİHAZI
Daha nadir gözlenen ritim bozuklukları için 15 güne kadar hastaya verilen ve çarpıntı anında cildine basılı tutarak ritim bozukluğunu olduğu anda kaydedebilen olay kaydediciler (event recorder) kullanılır.
OLAY KAYDEDİCİ (EVENT RECORDER)
Aylarca tekrarlamayan fakat geldiğinde hastada düşme, bayılma gibi şikayete neden olan çarpıntılar için küçük bir kesi ile cilt altına yerleştirilebilen olay kaydediciler (loop recorder) kullanılabilir.
OLAY KAYDEDİCİ (LOOP RECORDER)
Yukarıdaki yöntemlerle teşhis edilemeyen ritim bozuklukları için ise kardiyoloji bölümünde anjiyogrfi laboratuarında elektrofizyolojik inceleme denen ve bozukluğun özel kateterler vasıtasıyla incelendiği kapsamlı bir inceleme kulanılır. Kasık bölgesindeki atar veya toplar damarlardan kalbe yerleştirilen kateterler ile kalbin elektriki faaliyetleri hakkında oldukça detaylı bilgi sahibi olunmaktadır. Böylelikle ritim bozukluğunun özellikleri ve nereden kaynaklandığı saptanabilir. Çeşitli ilaçların ritim düzensizliği üzerine etkisi ve bu düzensizliği tedavi edip edemediği de bu yolla hassas bir şekilde incelenebilir. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de klasik elektrofizyoloji çalışmalarının yanısıra teşhisin güç olduğu komplike aritmilerin tanısı ve tedavisinin yönlendirilmesinde günümüz tıbbının bu konuda geldiği en son nokta olan elektroanatomik haritalandırma yöntemi kullanıma girmiştir. Bu yolla kalp içi elektrik akımlarının ileri derecede detaylı incelemesi mümkün olmakta ve tedavide çizilecek yol günümüz koşullarında optimalize edilmektedir. Elektriki düzensizliklerin özellikleri saptandıktan sonra gene bu yolla hastalıklı dokulara radyofrekans dalgalar gönderilerek aritmilerin tedavisi de (ablasyon) yapılabilmektedir.
ELEKTROFİZYOLOJİK İNCELEME VE ABLASYON TEDAVİSİ
Çarpıntı ile gelen bayılmaları teşhis etmek için ise Tilt table (Eğik masa) testi yapılmaktadır. Kimi kimselerde uzun süreli ayakta kalmaya bağlı olarak tansiyon ve nabızda bayılmaya varan patolojiler gelişebilmektedir. Tilt table testinde öncelikle hasta masaya yatırılarak incelenen nabız ve tansiyon, ardından masa 65 dereceye getirilerek esas izlemeye geçilir. Hastanın uzun süren ayakta durmayla gelişen bayılma uyarılmaya çalışılır. Gene de tatmin olunmazsa bu defa test ilaç altında tekrar edilir.
ÇARPINTIDA TEDAVİ SEÇENEKLERİ NELERDİR?
Çoğu durumda tetkikleri yapılan altta yatan kalp hastalığı olmayan kişilerde çarpıntı tedavi gerektirmez. Yaşam tarzı değişiklikleri, kafein azaltılması ve hastanın önemli bir problem olmadığı konusunda rahatlatılması problemi çözmektedir. Bazı durumlarda ise çarpıntı nedeni önemli bir ritim bozukluğu olabilir. Bu durumda ritim bozukluğunun düzeltilmesi amacıyla ilaç tedavisi, ablasyon tedavisi (kalp içinde ritim bozukluğuna yol açan odağın yakılması /dondurulması) yada intrakardiyak defibrilatör denen kalp pillerinin (AICD) takılması gerekebilir. Günümüzde kalp ritim bozukluklarının önemli bölümü için ilaç tedavisi yeterli olabilirken; nadir görülen bazı kötü huylu ritim bozuklukları için ablasyon ve AICD kullanılmaktadır.
