RAHİM SARKMASI NEDİR?
Rahim sarkması genellikle ileri yaşlardaki kadınlarda görülmekte olan bir hastalıktır. İleri yaşlardaki kadınlarda görüldüğü gibi fazla sayıda doğum yapmış kadınlarda da görülmektedir. Bir kadın ne kadar çok doğum yaparsa rahminin sarkma olasılığı bir o kadar artar.
Yani yapılan doğum miktarı ile doğru orantılı olarak rahim sarkması problemi görülebilmektedir. Yapılan doğumlar ilerleyen yaş ile birlikte rahim sarkmasını tetiklemektedir. Bu demek değildir ki her doğum yapan kadının rahmi sarkacaktır. Ancak genellikle böyle olmaktadır.
Rahim sarkması menopoz dönemi sonrası karşılaşılan bir durumdur. Ancak hayatı boyunca hiç doğum yapmamış kadınlar bu konuda doğum yapanlara oranla daha şanslıdır.
RAHİM SARKMASININ SİNDİRİM SİSTEMİNE ZARARLARI
Rahim sarkması problemi, sindirim sistemini önemli ölçüde etkilemektedir. Rahim sarkması problemi olan kadınlar idrarlarını tutmakta zorlanır ve altlarına kaçırabilirler.
Bu durum ev içerisinde fazla problem yaratmasa da özellikle dışarda iken, tuvalet bulunmayan ortamlarda kişiyi fazlası ile zorlamaktadır. Bu problem yalnızca idrar kaçırma ile sınırlı kalmamaktadır. Kabızlık rahim sarkması probleminin yol açtığı bir diğer sindirim sistemi sorunudur.
RAHİM SARKMASININ CİNSEL YAŞAMA ETKİLERİ
Rahim sarkması problemi cinsel hayatı da önemli ölçüde etkilemektedir. Cinsel fonksiyonların düzgün bir şekilde çalışabilmesi için rahim sarkması probleminin tedavisinin sağlanması gerekmektedir.
Sağlıklı bir cinsel hayata sahip olmak isteyen bireyler, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalıdır. Tedavileri sağlandıktan sonra cinsel hayatları normale dönecektir.
RAHİM SARKMASININ PSİKOLOJİK ETKİLERİ
Rahim sarkması sindirim sistemi sorunlarına yol açtığı için kişiyi topluma karşı mahcup etmekte ve bu durum ilerleyen süreçte kişiyi psikolojik açıdan yıpratmaktadır.
Rahim sarkması problemi kişiyi cinsel açıdan oldukça etkilediği için evliliklerde eşler arasında bir takım sorunların ortaya çıkmasına sebebiyet verir ve bu durum kişinin özgüvenini kırdığı gibi psikolojisini de bozmaktadır.
RAHİM SARKMASI NEDEN ORTAYA ÇIKAR?
Rahim sarkması, pelvik taban adı verilen kas ve bağ dokularının zaman içinde zayıflamasıyla ortaya çıkar. Pelvik taban, rahmi, mesaneyi ve bağırsakları destekleyen en önemli yapıdır. Bu kaslar;
- Çok sayıda vajinal doğum
- İri bebek doğumu
- Ağır kaldırma alışkanlığı
- Kronik öksürük
- Uzun süreli kabızlık
- Obezite
- Menopoz sonrası östrojen azalması
gibi nedenlerle zayıflayabilir. Pelvik taban destek yapıları zayıfladığında rahim aşağı doğru baskı uygulamaya başlar ve sonuç olarak rahim sarkması ortaya çıkabilir.
RAHİM SARKMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Birçok kadın rahim sarkmasının ilk evrelerinde belirti hissetmeyebilir. Ancak ilerledikçe şu şikayetler ortaya çıkar:
- Kasıkta ve alt karında dolgunluk, baskı hissi
- Bel ağrısı
- Vajinadan aşağı doğru çekilme hissi
- Yürürken veya ayakta dururken artan rahatsızlık
- İdrar kaçırma
- Bağırsak hareketlerinde zorlanma
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
Bu belirtiler günlük yaşam kalitesini oldukça etkilediği için ihmal edilmemesi gerekir.
RAHİM SARKMASININ EVRELERİ?
Rahim sarkması hafiften şiddetliye doğru dört evrede değerlendirilir:
1. Evre: Rahim hafifçe aşağı doğru kaymıştır ancak vajina girişine yaklaşmamıştır.
2. Evre: Rahim vajina girişine yaklaşır ve kısmî çıkıntı olabilir.
3. Evre: Rahim vajina dışına doğru çıkmaya başlar.
4. Evre: Rahmin büyük kısmı vajinanın tamamen dışına çıkmıştır (tam prolapsus).
Erken evrelerde tedavi daha kolay ve daha az invaziv yöntemlerle mümkündür.
RAHİM SARKMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Bir kadın, rahim sarkmasından şüpheleniyorsa mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurmalıdır. Genellikle tanı:
- Jinekolojik muayene
- Pelvik ultrason
- Pelvik taban değerlendirmesi
ile konur. Bazı durumlarda idrar fonksiyonlarını ölçen testler de yapılır.
RAHİM SARKMASI TEDAVİSİ
Rahim sarkması tedavisi, hastalığın evresine, kişinin yaşına, menopoz durumuna ve yaşam planlarına göre değişir.
1. Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri)
Erken evre rahim sarkmasında en etkili yöntemlerden biridir. Düzenli yapılan egzersizler pelvik kasları güçlendirir ve sarkmanın ilerlemesini durdurabilir.
2. Pesser Kullanımı
Cerrahi müdahale istemeyen veya ameliyat için uygun olmayan kadınlarda vajina içine yerleştirilen bir destek aracıdır. Rahmi yukarıda tutarak şikâyetleri azaltır.
3. Lazer Tedavileri
Son yıllarda kullanılan vajinal lazer uygulamaları, pelvik dokuları sıkılaştırarak hafif ve orta düzey sarkmalarda etkili olabilmektedir.
4. Cerrahi Tedavi
İleri evre rahim sarkmalarında ameliyat gerekebilir. Cerrahi yöntemler:
- Rahmin alınması (histerektomi)
- Rahmin uygun pozisyona sabitlenmesi
- Vajinal duvar güçlendirme operasyonları
şeklinde olabilir. Ameliyat sonrası pelvik tabanı korumaya yönelik yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir.
RAHİM SARKMASINDA YAŞAM TARZI ÖNLEMLERİ
Tedavinin yanı sıra günlük alışkanlıkların değişmesi de büyük fayda sağlar:
- Aşırı kilodan kaçınmak
- Ağır yük kaldırmamak
- Lifli gıdalarla beslenmek, kabızlığı önlemek
- Düzenli yürüyüş ve hafif egzersizler yapmak
- Sigara kullanıyorsa bırakmak (kronik öksürüğü azaltmak için)
Pelvik tabanı korumak, tedavi sürecini hızlandırır ve rahim sarkmasının ilerlemesini önler.
RAHİM SARKMASININ KADIN SAĞLIĞI AÇISINDAN ÖNEMİ
Rahim sarkması yalnızca fiziksel bir sorun değildir. Kadınların yaşam kalitesini; sosyal ilişkilerini, psikolojik durumlarını ve evlilik ilişkilerini doğrudan etkileyebilir. Özellikle idrar kaçırma, cinsel işlev bozuklukları ve dışarı çıkma korkusu gibi etkiler, kişinin özgüvenini ciddi şekilde düşürebilir. Bu nedenle rahim sarkması belirtileri ortaya çıktığında utanmadan, gecikmeden bir uzmana başvurmak büyük önem taşır.
NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURULMALIDIR?
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden bir kadın doğum uzmanına gidilmelidir:
- Vajinada baskı, çekilme hissi
- İdrar veya dışkı kontrolünde zorluk
- Vajinadan dışarı doğru doku çıkması
- Cinsel ilişkide ağrı
- Günlük aktivitelerde rahatsızlık yaratacak ölçüde şikâyet
Erken teşhis, tedavinin başarısını büyük ölçüde artırır.
SONUÇ: RAHİM SARKMASI TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR PROBLEMDİR
Rahim sarkması, özellikle menopoz sonrası kadınlarda sık görülse de modern tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir bir sağlık sorunudur. Önemli olan, belirtileri ciddiye almak ve vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurmaktır. Pelvik taban sağlığına dikkat etmek, düzenli egzersiz yapmak ve yaşam tarzı değişikliklerini uygulamak, hem tedaviyi destekler hem de yaşam kalitesini yükseltir.
