KALP PİLİ NEDİR?

Kalp pilleri, kalbin sağlıklı çalışarak vüdudun ihtiyaç duyduğu yeterli kanı pompalayabilmesi için kalbin elektirik sistemindeki anormalliklerini düzeltilmesi için geliştirilmiş elektronik cihazlardır.

'İnsan kalbini oluşturan ikinci karıncık ve iki kulakçık (artriumlar ve ventriküller), elektrik üretme yeteneğine sahiptir.'

Sağlıklı bir kalpte sağ kulakçıkta üretilen elektirik, diğer bölgelerdeki üretime baskın çıkar ve fizyolojik bir yolu takip ederek tüm kalbe yayılır. Bu yol üzerinde elektiriği kalbin en uç noktasına kadar iletebilen hücreler mevcuttur. Bu yayılma, dakikada 60-80 defa olur (normal nabız sayısı) ve kabin belli bir düzende kasılarak, kanın diğer organlarımıza pompalanması sağlanır.

Sol kulakçık ve karıncık, temiz kanın vücuda gönderilmesinde görev alırken, sağ kulakçık ve karıncık vücutta toplanan kirli kanı akciğerlere göndererek, soluk alma sayesinde oksijenlenmesini yani temizlenmesini sağlar.

Sağlıklı bir insan kalbinde elektiği üreten ve ileten hücrelerde meydana gelen her türlü hastalık, nabız sayısının düşmesine (kalbin yavaş çarpmasına) neden olabilir. Bu hücreleri besleyen damarlarda daralma ve tıkanma, kalp yetersizliği, doğuştan kalp hastalıkları, kalsifikasyon (kireçlenme) ve bazı metabolik hastalıklar en sık sebepler arasındadır.

Fonksiyonları bozuk sinir hücrelerinin ve iletim sisteminin görevini taklit ederek kalbin normal nabız sayısında çalışmasına yardımcı cihazlar geliştirilmiştir. Bunlara kalp pili denir. Kalp pilleri, kalbe elektirik göndererek normal nabız sayısını sağlama fonksiyonuna sahiptir. Nabız sayısındaki azalma zaman zaman oluyorsa, kalp pillerinin normal kalp atımlarını algılama ve geçici olarak çalışmama özelliği de vardır. Böylece pil ömrü uzamış olur.

KALP PİLİ NASIL TAKILIR?

Kalp pilleri, kalbin odacıklarına yerleştirilen elektrot veya elektrotlar ve bir jeneratörden (batarya) oluşur. Kalp pili takılacak hasta, uygun hazırlık ve ilaçlar yapıldıktan sonra koroner anjiyografi ve kateter laboratuvarına alınır. Sol ya da sağ köprücük kemiği altına lokal anestezi yapılır. Yani hastanın uyutulması (genel anestezi) gerekmez.

Pilin yerleştirileceği uzunlukta bir cilt-cilt altı kesi yapılır. Cilt altına ya da göğüs kası içine bataryanın sığabileceği bir cep oluşturulur. Buradan geçen omuz toplardamarı vasıtasıyla kalbin sağ kulakçık ve karıncığına elektrot veya elektrotlar gönderilir. Elektrotların uçları uygun yerlere yerleştirildikten sonra diğer uçları bataryaya bağlanır.

Batarya ve ekektrotlar göğüs kası üzerine sabitlenir. Gerekli teknik  kontroller yapılır ve kesi uygun cerrahi işlemle ve dikişle kapatılır. 30-45 dakika süren bir işlemdir. Bazen, belli nedenlerle işlem süresi, uzayabilir. Bazı özel nadir durumlarda işlem ameliyathanede de yapılabilir. Hiçbir cerrahi işleme gerek kalmadan damar yolu ile kalbin içine yerleştirilebilen kalp pilleri de geliştirilmiştir. Bu tip piller, bilinen yöntemlerin mümkün olmadığı çok özel durumlarda kullanılabilirler.

KALP PİLİ RİSKLERİ NELERDİR?

Hastanede yapılan her tıbbi ve cerrahi işlemde olduğu gibi bu işlemin de bazı riskleri vardır. Kalp pilinin niçin gerekli olduğu ve işlem esnasında, sonrasında oluşabilecek sorunlar, hasta ve hasta yakınlarına anlatılır. Hastaların büyük çoğunluğu işlem esnasında ve sonrasında bir problem yaşamazlar. Bir pansuman programı uygulanarak dikişler 7-10 günde alınır. Hastalara, bu cihazı taşıdığını gösteren bir kart verilir. Pil fonksiyonları, doktorun belirleyeceği aralıklarda kontrol edilir. Bu kontroller çok önemlidir. Bataryanın tükenmesine güvenli bir zaman kala batarya uyarı verir. Bazen ve daha kolay bir işlemle batarya değiştirilir. İnsan vücudu kalp durmasına çok kısa süre dayanabilir. Bu nedenle kalp durmasına sebep olan ritim bozukluklarını da tedavi eden kalp pili benzeri cihazlar geliştirilmiştir.

Bunlar, kalbi durduracak ritim bozukluğunu kalbe uyarı göndererek düzeltme ve kalbin yeniden kasılmasını sağlama yeteneğine sahip olan hayat kurtarıcı cihazlardır. Bunlara ICD (Implantable Cardioverter Defibrillator) denir. ICD yerleştirilme işlemi, kalp pili işlemi ile hemen hemen aynıdır. Batarya daha büyük olduğundan aynı bölgeye biraz daha uzun bir kesi açılır. Bazen 3 elektrot gerekebilir.

KALP RİTİM BOZUKLUKLARI NEDENLERİ

Kalp durmasına sebep olan ritim bozuklukları, sıklıkla kalbin kasılmasının bozuluğu kalp yetersizliği hastalarında meydana gelir. Kalbin fonksiyonlarının korunduğu bazı özel kalp hastalıklarında da bu tür ritim bozuklukları görülebilir. Bu tür ritim bozuklukları, kalp karıncığından kaynaklandığı için bir elektrot mutlaka sağ karıncığa yerleştirilir. Çoğu hastada fizyolojik iletimi ve ritim bozukluklarını algılayacak ve gereğinde uyarı sağlayacak ikinci bir elektrot ise sağ kulakçığa yerleştirilir.

ICD'ler kalp pili görevi de yapabilecek şekilde geliştirilmiştir. Genç hastalarda sağ karıncığa yerleştirilen tek bir elektrot yeterli olabilir. Kalp yetersizliği hastalarının belli bir kısımda, sol karıncığı uyararak, geciken sol karıncık kasılmasını fizyolojik duruma getiren üçüncü bir elektrot da kullanılır. Bu elektrot, kalbin kendi toplardamarından yerleştirilerek sol karıncığı da uyarır. Her iki karıncığın senkron kasılmasını sağlayarak, kalp yetersizliği belirtilerini azaltabilir. ICD'li hastaların da aynen kalp pili hastaları gibi yakın ve periyodik takibi gerekir.

Cihazın gereksiz uyarı vermesini önleyecek ilaç tedavisi de düzenlenerek, batarya ömrünün uzaması sağlanır. Kalp pili ve ICD uygulamarı insan ömrünü uzatan, önemli işlemlerdir. Gereken hastalara mutlaka yapılmalıdır.